Abinader Mande LONU Poul Voye Fòs Miltinasyonal la an Ayiti 'Tou Suit'

Prezidan Republik Dominiken Luis Abinader pandan diskou li devan Asanble Jeneral Nasyonzuni 20 Sept. 2023.

Nan diskou li devan Asanble Jeneral Nasyonzuni an Mèkredi 20 Septanm, Prezidan Republik Dominiken nan, Luis Abinader pale anpil sou sityasyon Ayiti.

"Map mande Sekretè Jeneral la pou l redouble jefò li pou voye yon fòs miltinasyonal an Ayiti tou suit. Map mande tou pou Konsèy Sekirite a apwouve rezolisyon ki gen pou wè ak fòs la kounyela a."

Your browser doesn’t support HTML5

UNGA: Abinader Mande pou Deplwaye Fos Miltinasyonal la pou Ayiti Kounyela a

Abinader detaye kriz Ayiti ap fè fas e li di fòk kominote entènasyonal la fikse kòm "pi gwo priyorite" jefò pou rezoud kriz sa yo.

"Kriz enstabilite Ayiti a takapab poze yon menas pou tout rejyon an. Map raple, sa gen 2 zan mwen te lanse apèl bay menm asanble jeneral sa a kote nou di depi gouvènman sa a monte sou pouvwa a te gen anpil posibilite pou ensekirite a te depase fwontyè Ayiti epi vinn afekte tout rejyon an. Mwen te di fòk kominote entènasyonal la pran responsabilite yon fwa pou tout pou l fè fas ak pwoblèm Ayiti a e fikse sa kòm pi gwo priyorite yo."

Sou kestyon konstriksyon kanal Wanament la, Abinader te bay pèspektiv pa li.

"Yon ti gwoup sitwayen Ayisyen ap konstwi yon kanal ilegal sou teritwa Ayisyen an pou pran dlo Rivyè Masak la, ki se yon vyolasyon trete fwontyè Dominiken-Ayisyen an."

Your browser doesn’t support HTML5

UNGA: Abinader sou Kanal Wanament la

Li kontinye pou l di Rivyè Masak la pran nesans nan Repiblik Dominkèn e ke se 2 kilomèt sèlman ki sitye an Ayiti.

"Se nan ti pati rivyè sa a ke Ayisyen yo ap konstwi kanal la. Enfòmasyon nou resevwa endike se yon fason pou kontwole dlo a epi vann ni bay ti komèsan nan zòn nan. Yo pa janm komunike ofisyèlman ak gouvènman Dominiken an ide pwojè sila a. Ni enpak konstriksyon an ap genyen sou plant nan rejyon an, ak enpak anviwonmantal la."

Abinader di li lanse apèl bay gouvènman Ayisyen an a plizye repriz pou l pran mezu pou kanpe konstriksyon an. Li soulve tou kè sote li genyen dèske kanal la ta ka gen move konsekans sou fanmi agrikòl Dominiken ak Ayisyen nan zòn nan. Li di tou pwojè a kreye yon risk inodasyon pou moun kap travay sou kanal la osibyen ke moun ki rete tou pre rivyè a.

"Depi Avril 2021 gouvènman mwen an ap mande otorite Ayisyen yo pou yo kanpe konstriksyon inilateral ak ilegal kanal sa a. Gouvènman Ayisyen an limenm admèt ke se pa yon konstriksyon ke gouvènman an patwone. Men yo pa fè anyen pou rete li e kriz la vinn pi grav.

Abinader admèt kriz kanal la debouche sou yon "animozite delika" ant Dominiken ak Ayisyen kap viv sou 2 bò fwontyè a.

Abinader lanse apèl bay kominote entènasyonal la pou pase a l aksyon, li di pwoblèm peyi a twòp pou Ayiti kounyea.

"Pa genyen e pap janm genyen yon solisyon Dominiken pou pwoblem Ayisyen an."

Your browser doesn’t support HTML5

UNGA: Abinader di 'Pa Gen Solisyon Dominiken' pou Pwoblem Ayiti

Gouvènman Ayisyen an te voye yon delegasyon nan Repiblik Dominikèn pou diskite ak otorite yo sou kanal la pou esye evite fèmti fwontyè a. Sepandan, fwontyè a te fèmen kanmenm Vandredi 15 Septanm apati 6 zè nan maten.

Nan diskou pa li devan LONU Madi, Prezidan Etazini Joe Biden te lanse apèl bay Konsèy Sekirite LONU an pou l apwouve fòs miltinasyonal pou Ayiti a "tou suit."