Ayisyen k ap viv Ozetazini yo te kontan anpil-anpil lè Minis Sekirite Enteryè ameriken an, Alejandro Mayorkas, te anonse mwa pase a Sèvis Natiralizasyon ak Imigrasyon (USCIS) deside pwolonje pou 18 mwa Estati Pwoteksyon Tanporè a (TPS) pou imigran ayisyen yo. Misye Mayorkas te bay kòm rezon “yon pwoblèm ensekirite grav, dezòd sosyal, yon gwo ogmantasyon nan abi dwamoun, yon lamizè ki paralize sosyete a, mank resous de baz yo, yon sitiyasyon ki vin konplike avèk pandemi KOVID-19 la.”
Pwolongasyon sa a benefisye yon afè de 100 mil moun ki te antre Ozetazini apre tranblemanntè 2010 la e ki elijib pou TPS la, swa yon estati ki ofri azil pwovizwa pou moun ki kouri kite peyi yo lè gen dezòd sosyal oubyen kalamite natirèl.
Dapre sa Minis Mayorkas te di, desizyon an pa valab pou Ayisyen ki p ap viv sou teritwa nasyonal ameriken an; egal, sila yo ki ta kouri antre Ozetazini ak ekspwa yo ka benefisye de nouvo pwolongasyon an, ap kouri risk cash pou ajan USCIS mete yo nan yon avyon epi voye yo tounen ann Ayiti.
Konsènan Ayisyen k ap viv o Meksik yo, espesyalman sila yo ki enstale yo nan Tijuana, nouvèl yo di depi kèk mwa deja yo ouvri restoran nan vil la ki sitiye fas-a-fas ak vil amerikèn San Diego, nan Eta Tegzas; pami manje yo vann genyen mango ak banann peze. Faktori meksiken ki ekspòte pwodui Ozetazini anplwaye anpil nan ayisyen sa yo ki travay tou kòm gason ak sèvèz restoran, tandiske yo ka adore Bondye nan legliz ki ajoute sèvis ki fèt an kreyòl.
Pami ayisyen Sèvis Natiralizasyon ak Imigrasyon ameriken an voye tounen Ayiti yo, genyen ki deja ap ekonomize lajan pou yo ka retounen o Meksik epi eseye janbe fwontyè a ankò. Yon mekanisyen, moun Pòtoprens, ke lapolis te kenbe nan pati sid Eta Tegzas e ki pale ak kondisyon pou nou pa site non li, fè deklarasyon sa a:
“Sa gen 9 mwa deja depi yo te depòte m. Se goumen m ap goumen pou m viv. Depi nou te fè sa, nou te travèse fwontyè a, lapolis te mete men sou nou; epi pasè ki t ap gide nou an te deja disparèt.”
Yon lòt ayisyen ki rele Jean-Pierre, yon pwofesyonèl ki diplome nan jeni mekanik, pale tou sou preske menm kondisyon an, pou se prenon l sèlman ki site pou rezon sekirite. Li te pase 2 zan nan Tijuana anvan li te travèse nan vil Ciudad Juarez. Chache travay, pa jwenn travay, li deside antre Ozetazini kounyela a. Li toujou gen sou li yon katab kote l mete dokiman ki ta ka ede l aplike pou azil politik paske, dapre sa l fè konnen, papa l te mouri akoz pwoblèm li te genyen ak pati opozisyon yo poutèt li t ap travay pou gouvènman an. Jean Pierre fini pa di:
“Mwen pa kapab retounen nan peyi m.”