Apre plis pase 48 tè sispens, se yon rapò akablan Komisyon Endepandant Evalyasyon ak Verifikasyon Eleksyon 25 oktòb 2015 yo prezante lendi apre midi 30 me a nan palè nasyonal la, nan Pòptoprens, kapital Ayiti.
Nan yon ekspoze manch long, prezidan Komisyon an, François Benoît, prezante pwen pa pwen yon kondanse rapò a ansanm ak yon lis detaye tout vyolasyon, iregilarite ak fwod Komisyon la p dirije a dekouvri nan ankèt ak analiz li fè sou done komisè yo jwenn nan Sant Tabilasyon an.
Devan evidans klè mak-e-melanj zòt fè nan pwosesis la, misye Benoît mande gouvènman an ak Konsèy Elektoral pwovizwa a redemare a zewo / omwen nan nivo eleksyon prezidansyèl la / tout pwosesis elektoral la.
"Pandan yon mwa, nou te etidye chif yo e kite yo pale, selon M. Benoît.
"Pezape, te genyen yon imaj ki ta p parèt devan nou---yon tandans ki vinn mete an kesyon egzistans menm edifis elektoral la. Menm lè lwa ak dekrè elektoral la kòrèk, genyen yon aksyon ki vinn kreye yon gangrèn nan sistèm nan; Sa m vle di pa la?
"Yon seri moun deside pran sou responsabilite yo yon bann isnisyativ "malheureuses" ki, ase souvan, vinn louvri pòt pou zot komèt zak malonèt, sitou nan nivo biwo vòt yo", dapre misye prezidan Komisyon an ki ajoute se "la mal la koumanse".
Chèf Komisyon Evalyasyon ak Verifikasyon an souliyen tou kesyon distribisyon manda elektoral tribòbabò ki te kreye a sa li rele yon fòm "komès manda d'accès", kote moun t ap boukante e vann manda bay zòt swivan lajan yo ka peye e dispoze peye...
"Nou menm remake manm Biwo vòt ki te pran responsabilite pou yo poze anprent pwòp dwèt yo anba pwosè vèbal yo"; yo menm rive pran yon seri libète ak lwa e ak pwosesis elektoral la ki kreye yon digdal vòt zonbi ke n pa kapab rive detèmine sous yo", nan yon pwen kote kantite vòt zonbi nou dekouvri yo depase valè "bon vòt" pati politik yo rekòlte."
An de mo twa pawòl, nou tire konklizyon pou di edifis la ak pwosesis la / pou sa ki konsène eleksyon prezidansyèl la/ lese kwè te genyen koken.", selon misye Benoît ki rekòmande gouvènman pwovizwa ayisyen an ak Konsèy Elektoral la (paske se tap yon aksyon jis san paspouki) pou /omwen nan nivo eleksyon prezidansyèl la/ yo rekoumanse pwosesis la a zewo... sètadi depi okòmansman, refè eleksyon an.
Apa sa, Komisyon an dekouvri lis elektoral yo pat "à jour". Non elektè ki disparèt, deplase, vwayaje ou mouri pandan tranblemann'tè 12 janvye 2010 toujou sou lis elektoral 2015/2016 la; san bliye trafik kat elektè ki te fè mikalaw pandan jounen eleksyon an"...
Misye Benoît pwopoze e rekòmande / menm si pati politik yo pap dakò/ pou yo elimine prezans delege ou reprezantan pati politik yo kòm manm Biwod'vòt yo, paske li estime gen sa li rele "konfli enterè".
Misye Benoît di li espere responsab yo va teni kont rekòmandasyon sa yo e aplike yo pou eleksyon ka fèt nan transparans e rebay pèp ayisyen an konfyans nan avni li e sitou konfyans nan dwa li pou l patisipe nan zafè peyi li. Li ajoute li espere rapò sa a va sèvi tankou yon pon ki va ede retabli konfyans ant pèp ayisyen ak moun kap dirije li yo, ant enstitisyon elektoral la ak elektè yo yon fason pou l ka sòti nan mera li kote li plonje depi twò lontan deja a.